Loãng xương ở người già đang trở thành một vấn đề sức khỏe đáng báo động tại Việt Nam và trên thế giới. Khi tuổi tác tăng lên, sức khỏe xương khớp suy giảm nghiêm trọng, kéo theo hàng loạt ảnh hưởng tiêu cực tới chất lượng cuộc sống của người cao tuổi.

Thực trạng loãng xương ở người cao tuổi hiện nay

Một nghiên cứu toàn cầu cho thấy tỷ lệ mắc loãng xương toàn cầu là 19,7%, và với dân số trên 50 tuổi khoảng 1,4 tỷ người (theo Liên Hợp Quốc năm 2020), ước tính khoảng 276 triệu người bị loãng xương. Tại Việt Nam, theo Viện Dinh dưỡng Quốc gia, cứ 3 phụ nữ trên 50 tuổi lại có 1 người bị loãng xương, tỷ lệ này ở nam giới cũng tăng lên nhanh chóng.

Người cao tuổi Việt Nam đang đối mặt với nguy cơ loãng xương cao hơn bao giờ hết do chế độ dinh dưỡng thiếu hụt canxi và vitamin D, ít vận động, và thiếu nhận thức đúng về căn bệnh này.

Những nguyên nhân chính gây loãng xương ở người già

Các yếu tố chính góp phần gây ra loãng xương ở người già bao gồm:

– Lão hóa tự nhiên: Theo tuổi tác, mật độ xương giảm dần khiến xương yếu và dễ gãy.
– Thiếu hụt canxi và vitamin D: Chế độ ăn thiếu cân đối, không cung cấp đủ canxi và vitamin D cho cơ thể.
– Ít vận động: Lối sống ít vận động khiến hệ xương khớp yếu hơn.
– Các yếu tố di truyền và nội tiết: Phụ nữ sau mãn kinh, người có tiền sử gia đình bị loãng xương cũng có nguy cơ cao hơn.

Loãng xương ảnh hưởng như thế nào tới người già?

  • Ảnh hưởng sức khỏe thể chất

Người già bị loãng xương dễ gặp các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như:

– Gãy xương: Dễ bị gãy xương dù chỉ gặp các chấn thương nhẹ như trượt ngã.
– Đau nhức mãn tính: Các cơn đau âm ỉ kéo dài, làm hạn chế khả năng vận động và sinh hoạt hàng ngày.
– Giảm chiều cao và biến dạng cột sống: Có thể gây ra các biến dạng như còng lưng, giảm chiều cao, gây khó khăn khi vận động.

  • Ảnh hưởng đến tinh thần và tâm lý

– Loãng xương kéo theo đau nhức thường xuyên, dẫn đến tình trạng mất ngủ, căng thẳng, trầm cảm.
– Nỗi sợ té ngã làm người già hạn chế hoạt động, dần mất đi sự tự lập và tự tin trong cuộc sống.

  • Ảnh hưởng chất lượng cuộc sống

– Việc hạn chế vận động khiến người cao tuổi ngày càng phụ thuộc vào người thân, giảm khả năng tự chăm sóc bản thân.
– Giảm khả năng tham gia các hoạt động xã hội, gây cô lập, ảnh hưởng đến đời sống tinh thần.

Những giải pháp phòng ngừa và cải thiện tình trạng loãng xương ở người già

  • Chế độ dinh dưỡng hợp lý

Chế độ dinh dưỡng là yếu tố quan trọng nhất giúp phòng ngừa và cải thiện loãng xương:

– Tăng cường các thực phẩm giàu canxi như sữa, phô mai, hải sản (đặc biệt là cá mòi, cá hồi), các loại hạt (hạnh nhân, hạt chia), rau lá xanh (bông cải xanh, cải xoăn).
– Bổ sung đầy đủ vitamin D giúp cơ thể hấp thụ canxi tốt hơn. Vitamin D có thể được bổ sung bằng cách tiếp xúc với ánh nắng mặt trời khoảng 15-20 phút vào buổi sáng hoặc sử dụng thực phẩm như cá béo, trứng gà, và các sản phẩm bổ sung vitamin D theo hướng dẫn của bác sĩ.

  • Duy trì lối sống năng động

– Người cao tuổi nên thực hiện các bài tập thể dục nhẹ nhàng, phù hợp với thể trạng như đi bộ, tập yoga, dưỡng sinh hay bơi lội, khoảng 30 phút mỗi ngày. Các bài tập này giúp tăng mật độ xương, cải thiện khả năng cân bằng, giảm nguy cơ té ngã và duy trì sức khỏe tổng thể.
– Tránh việc ngồi hoặc nằm quá lâu. Mỗi giờ nên đứng dậy vận động nhẹ để tăng cường lưu thông máu và duy trì sức mạnh cơ bắp.

  • Kiểm tra sức khỏe định kỳ

– Việc thăm khám sức khỏe thường xuyên và đo mật độ xương định kỳ là rất cần thiết để phát hiện sớm loãng xương và điều trị kịp thời.
– Nếu có dấu hiệu suy giảm mật độ xương, bác sĩ sẽ tư vấn các biện pháp phù hợp để ngăn chặn hoặc làm chậm quá trình loãng xương hiệu quả.

  • Sử dụng thuốc và thực phẩm bổ sung theo chỉ định

– Người cao tuổi có thể sử dụng thuốc hoặc thực phẩm chức năng bổ sung canxi và vitamin D theo đúng liều lượng và hướng dẫn của bác sĩ.
– Không tự ý sử dụng thuốc bổ sung canxi, vitamin D quá liều vì có thể gây ra các tác dụng phụ như táo bón, sỏi thận hoặc các vấn đề tim mạch.

  • Thay đổi thói quen sống lành mạnh

– Tránh xa các chất kích thích như thuốc lá, rượu bia và đồ uống có gas vì chúng có thể làm tăng tốc độ mất xương.
– Duy trì cân nặng hợp lý, tránh tình trạng thừa cân hoặc thiếu cân để giảm áp lực lên hệ xương khớp và ngăn ngừa nguy cơ loãng xương.

Tóm lại

Loãng xương ở người già không chỉ gây ra những tổn hại nghiêm trọng tới sức khỏe thể chất mà còn ảnh hưởng đáng kể đến tinh thần và chất lượng cuộc sống. Chủ động phòng ngừa và điều trị sớm là cách hiệu quả nhất để người cao tuổi duy trì cuộc sống vui vẻ và khỏe mạnh.